Διαβάζοντας σήμερα τα «Γράμματα σ’ ένα Φίλο Γερμανό» του Αλμπέρ Καμύ...

Σε χθεσινό του άρθρο, το Spiegel, παρατηρεί ότι ο άξονας Βερολίνο-Παρίσι και οι πρόσφατες αποφάσεις των Μέρκελ-Σαρκοζί αποτελούν στην ουσία μια υπέρβαση των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. Σύμφωνα με τη «μέθοδο Μέρκελ» η Ευρώπη, με πραγματική εμπροσθοφυλακή τη Γερμανία, μετατρέπεται σταδιακά σε μια συγκεντρωτική εξουσία που θα μπορεί, παρακάμπτοντας την ανεξαρτησία των κρατών-μελών, να επεμβαίνει και να ρυθμίζει τους προϋπολογισμούς και την οικονομική, δημοσιονομική και φορολογική πολιτική τους.

Προσωρινό εμπόδιο στην επισημοποίηση αυτής της διακυβερνητικής μορφής εξουσίας αποτελεί η πρόβλεψη της αρχής της ομοφωνίας στη λήψη των αποφάσεων. Ωστόσο μπροστά στο γεγονός ότι «η κρίση τα αλλάζει όλα», και με επικεφαλής τους παλιούς και νέους υποστηρικτές του ευρωπαϊκού «σκληρού πυρήνα», θα μεθοδευτούν οι αναγκαίες αλλαγές στις Συνθήκες που ισχύουν, ώστε να
μετασχηματίσουν τη σημερινή αναφερόμενη σαν «εικονική κοινοτικοποίηση» της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής σε πραγματικότητα. Ένας ευρωπαϊκός «σκληρός πυρήνας» που θα οδηγήσει στις  Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης...

Πέρα και από αυτές τις ίδιες τις γερμανικές συνταγματικές δεσμεύσεις για την δυνατότητα μεταβίβασης εξουσίας στις Βρυξέλλες, αφού υπάρχει μια διάταξη (Αρ.146), η οποία από τη διαίρεση της χώρας το 1949 «προσέβλεπε» στη χρονική στιγμή  της επανένωσης, όταν ο γερμανικός λαός «με την ελεύθερη βούλησή του» θα είχε πια το δικαίωμα να αποκτήσει ένα εντελώς νέο Σύνταγμα. Και βέβαια πέρα από τις συνταγματικές δεσμεύσεις και την ανεξαρτησία των υπόλοιπων κρατών-μελών, αφού ήδη οι εθνικές τους ταυτότητες είναι «σήμερα απλά σκιές του παλιού τους εαυτού».

Ωστόσο ο Védrine, πρώην σύμβουλος του Μιτεράν και υπουργός εξωτερικών της Γαλλίας επί Ζοσπέν, υποστηρίζει ότι είναι πάντα υπέρ μιας οικονομικής κυβέρνησης, σαν διακυβερνητική λύση, αλλά υπό τον όρο να είναι σαφές ποιος θα λαμβάνει τις αποφάσεις και τι θα αποφασίζεται. Πιστεύει ότι η δημοσιονομική κυριαρχία είναι το θεμέλιο των ευρωπαϊκών δημοκρατιών και πρέπει να παραμείνει στα χέρια των εθνικών κοινοβουλίων. Ακόμη πιστεύει ότι οι ευρωπαϊκοί λαοί δεν είναι πρόθυμοι να εκχωρήσουν περισσότερη κυριαρχία στις Βρυξέλλες. Η άποψη του Védrine απηχεί τη γαλλική δυσπιστία για την έλλειψη δημοκρατικής νομιμότητας της «μεθόδου Μέρκελ» και της γερμανικής προοπτικής της Ομοσπονδιοποίησης.

Με αφορμή το άρθρο του Spiegel μπαίνω στον πειρασμό να μεταφέρω λίγες φράσεις από τα «Γράμματα σ’ ένα Φίλο Γερμανό» που έγραψε ο Αλμπέρ Καμύ και δημοσιεύθηκαν στη Γαλλία μετά την απελευθέρωση. Στον πρόλογό του, ο Καμύ, διευκρινίζει: «.. όταν ο συγγραφέας αυτών των Γραμμάτων λέει «εμείς» δε σημαίνει πάντα «εμείς οι Γάλλοι» αλλά «εμείς οι ελεύθεροι Ευρωπαίοι». Βάζω αντιμέτωπες δυο στάσεις κι όχι δυο έθνη…». Και στο τρίτο του Γράμμα (Απρίλιος 1944) σε κάποιο σημείο γράφει:

«Λέτε Ευρώπη, αλλά έχετε στο μυαλό σας γη για στρατιώτες, σιταποθήκες, βιομηχανίες υποταγμένες, κατευθυνόμενη διανόηση. Πάω παρά πολύ μακριά; Αλλά ξέρω τουλάχιστο ότι, όταν λέτε Ευρώπη, ακόμα και στις καλύτερες στιγμές σας, όταν αφήνεστε στα ίδια σας τα ψέματα, τίποτε δε σας εμποδίζει να σκέφτεστε μια λεγεώνα από έθνη ευκολόπιστα, που τα οδηγεί μια Γερμανία αφεντάδων σ’ ένα νεφελώδες και ματοβαμμένο μέλλον. Θα ήθελα να νιώσετε αυτή τη διαφορά. Η Ευρώπη είναι για σας αυτός ο χώρος που περιβάλλεται από θάλασσες και βουνά, που κόβεται από φράγματα, ο σκαμμένος από μεταλλεία, ο γεμάτος από θερισμένα στάχυα, όπου η Γερμανία παίζει μια παρτίδα με μοναδική της μοίρα το κέρδος του παιγνιδιού. Αλλά για μας είναι η γη του πνεύματος, όπου εδώ και είκοσι αιώνες το ανθρώπινο πνεύμα συνεχίζει την πιο καταπληκτική του περιπέτεια. Είναι η προνομιούχος αρένα, όπου η πάλη του ανθρώπου της Δύσης ενάντια στον κόσμο, στους θεούς, στον εαυτό του, φτάνει σήμερα στην πιο συγκλονιστική της στιγμή. Το βλέπετε, δεν υπάρχει κοινό μέτρο.»

ΠΗΓΕΣ

Πώς η Ευρώπη μπορεί να αναγεννηθεί από τις στάχτες. Άρθρο του Spiegel

Γράμματα σ’ ένα φίλο Γερμανό. Albert Camus, Εκδ. ΝΕΦΕΛΗ, 1982