Τα πάντα ανοιχτά για το Ελληνικό χρέος

• Του Τάσου Ζάχου

Το ελληνικό χρέος είναι πλέον μη διαχειρίσιμο. Αυτή την εκτίμηση ενισχύουν και οι τελευταίες προβλέψεις του ΔΝΤ , καθώς η Ουάσιγκτον εκτιμά ότι το 2012 θα ανέλθει στο 189% του ΑΕΠ, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης 172%!
Αυτή η πρόβλεψη ανατρέπει τους ισχυρισμούς της Ελληνικής κυβέρνησης ότι μετά την συμφωνία της 21ης Ιουλίου η Ελλάδα καθιστά βιώσιμο το χρέος της και επιβεβαιώνει αυτούς που από την πρώτη στιγμή τόνιζαν τις δυσκολίες της συγκεκριμένης απόφασης.
Άλλωστε σύμφωνα με όσα συμφωνήθηκαν το καλοκαίρι, στην καλύτερη των περιπτώσεων, δηλαδή αν η συμμετοχή στο PSI των ιδιωτών φτάσει στο 90% τότε το μέγιστο κούρεμα του ελληνικού χρέους υπολογίζεται στο 18% του ΑΕΠ.
Σε αυτή την λογική και με την ελληνική οικονομία να βρίσκεται σε τροχιά ύφεσης και για το 2012 (εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 2%) , κάτι που θα δυσκολέψει τις δυνατότητες δημιουργίας πρωτογενούς πλεονάσματος, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Β. Σόιμπλε άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για αλλαγή σε όρους της συμφωνίας για την Ελλάδα.
Οι αγορές προεξοφλούν το haircut
Ουσιαστικά ο κ. Σόιμπλε δεν είπε τίποτα παραπάνω από αυτό που προεξοφλούν εδώ και δύο μήνες οι αγορές. Ότι το ελληνικό χρέος θα χρειαστεί μεγαλύτερο "κούρεμα".
Αυτό φέρεται να είπε και ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος στο ΚΤΕ Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ , για ενδεχόμενο haircut του χρέους μας κατά 50% και ας το διέψευσε το ΥΠΟΙΚ βλέποντας την αναταραχή στις αγορές.
Το θέμα είναι πως θα γίνει μια τέτοια διαδικασία.
Από την μια ενδεχόμενη αλλαγή των όρων της συμφωνίας για την Ελλάδα, ίσως να σημαίνει κατά κάποιο τρόπο επέκταση του rollover για το σύνολο του ελληνικού χρέους. Δηλαδή όπως ανέφερε το πρακτορείο Bloomberg να υπάρξει παράλληλα επαναγορά του ελληνικού χρέους , με το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων που βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ τα ποσά που θα απαιτηθούν για την επαναγορά, θα αντληθούν αποκλειστικά από την EFSF.
Σύμφωνα με το έγγραφο της ΕΕ που αποκαλύπτει το πρακτορείο, η επαναγορά χρέους, που εκτιμάται στο ποσό των 20 δισ. ευρώ, θα οδηγήσει σε μεγάλη μείωση του δημόσιου χρέους της Ελλάδας. Ακόμη οι κοινοτικοί, με την παράλληλη εξέλιξη του προγράμματος επαναγοράς με το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων θα επιδιώξουν να μειώσουν το διάστημα για το οποίο η Ελλάδα θα μείνει σε καθεστώς «επιλεκτικής χρεοκοπίας» από τους οίκους αξιολόγησης.
Τι προτείνουν οι γερμανοί «σοφοί»
Από την άλλη υπάρχει και η πρόταση του συμβουλίου των σοφών της Γερμανίας, τα μέλη του οποίου αποτελούν συμβούλους της Άνγκελα Μέρκελ, που προκρίνουν ένα haircut – μαμούθ τουλάχιστον 50% για το ελληνικό χρέος που δεν εξυπηρετείται από το PSI.
Η όλη αυτή διαδικασία προβλέπει κούρεμα τουλάχιστον 50% του χρέους της Ελλάδας, με παραμονή στο ευρώ, μέσω της μεταφοράς του χρέους της προς τα κράτη – μέλη και τους ιδιώτες πιστωτές στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης, γνωστό και ως EFSF.
Ως αντάλλαγμα αυτοί θα λάβουν νέα υψηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης ομόλογα από το ταμείο (ΑΑΑ), στο ήμισυ της ονομαστικής αξίας των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν.
Κατόπιν το Ταμείο θα είχε την δικαιοδοσία να ασκήσει τις κατάλληλες πιέσεις στην Αθήνα για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.
Ο ρόλος – κλειδί του EFSF
Σε κάθε περίπτωση ο EFSF θα κληθεί να παίξει ρόλο κλειδί στην υπόθεση «Ελληνικό χρέος» αλλά και για όλη την ευρωπαϊκή κρίση. Το πιο σημαντικό είναι να υιοθετήσουν τις διευρυμένες αρμοδιότητες του Κοινοβούλια των 17 χωρών - μελών της Ευρωζώνης (ήδη το έχουν κάνει κάποια από αυτά, ανάμεσα τους και εκείνο της Γαλλίας) έτσι ώστε να μπορεί να παρεμβαίνει στην δευτερογενή αγορά ομολόγων και να συμμετέχει στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, αποφορτίζοντας την ΕΚΤ.
Η μεγάλη «μάχη» θα δοθεί στο αν θα πρέπει να ενισχυθούν τα διαθέσιμα του. Ήδη ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τ. Γκάιτνερ πρότεινε να υιοθετηθεί η μόχλευση του EFSF και να επεκταθούν οι πόροι του, κατά το υπόδειγμα όσων είχε κάνει η Ουάσινγκτον στην διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 2008.
Αυτή την εβδομάδα, ο Ρεν πρότεινε έναν παρόμοιο μηχανισμό, με τη χρήση κεφαλαίων από τον EFSF για να εγγυοδοτούνται μεγαλύτερα δάνεια από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Ωστόσο οι προτάσεις αυτές συναντούν την έντονη αντίθεση της Γερμανίας, της μεγαλύτερης οικονομίας της ΕΕ.
Στο επίκεντρο οι τράπεζες
Σε ενδεχόμενο haircut που μπορεί να φτάσει στο 40% έως το 2020 , οι ζημιές των ελληνικών τραπεζών αναμένεται να αγγίξουν τα 15 δισ. ευρώ από 6 δισ. ευρώ που ανέρχονται λόγω της συμμετοχής του στο PSI, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις.
Υπενθυμίζεται ότι οι ελληνικές τράπεζες κατέχουν περίπου €51,7 δισ. ελληνικά ομόλογα μαζί με τα €10 δισ.περίπου έντοκα γραμμάτια. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο οι περισσότερες τράπεζες ή θα πρέπει να ενισχυθούν από τον EFSF και την ΕΚΤ ή να καταφύγουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και να γίνουν κρατικές.
Παράλληλα ο μεγαλύτερος φόβος αυτών που κρατούν τα "κλειδιά" του ελληνικού χρέους είναι ότι στην περίπτωση ενός μοντέλου ελεγχόμενης χρεοκοπίας για την Ελλάδα, θα ζητήσουν να ακολουθήσουν χώρες όπως η Ιταλία , η Πορτογαλία και η Ιρλανδία υπό την πίεση των αγορών.
Μια τέτοια κίνηση θα έθετε θέμα για το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα που κατέχει ομόλογα αυτών των χωρών στα χέρια του και ήδη από την κρίση έχει ανάγκη κεφαλαίων συνολικά 300 δισ. ευρώ όπως εκτιμά το ΔΝΤ.

ΠΗΓΗ